Spędzaj twórczo czas w domu - ćwicz GRAFIKĘ! Dzisiaj przed Wami wideo i ciekawe propozycje pracy twórczej z EXLIBRISEM.

Dzięki inspiracjom wybranym przez naszego nauczyciela grafiki warsztatowej - Agnieszkę GĘBICKĄ - możecie tworzyć w domowych warunkach.

To znak własnościowy, najczęściej – graficznie skomponowana kartka z napisem (imię, nazwisko, instytucja) lub symbolem (herb) wskazującym właściciela książki, zwykle naklejana na odwrocie przedniej okładki.

Ekslibrisy artystyczne wykonane w szlachetnych technikach graficznych, tj. drzeworyt, miedzioryt, akwaforta, akwatinta czy litografia podnoszą wartości estetyczne książek, nadając im charakter bibliofilski.

Geneza ekslibrisu wywodzi się od herbu malowanego na kartach ksiąg rękopiśmiennych w charakterze znaku własnościowego co najmniej od połowy XIV wieku. Ekslibris w postaci naklejanej kartki pojawił się w Europie Zachodniej pod koniec wieku XV.

W następnym wieku grafika ekslibrisu osiągnęła bardzo wysoki poziom artystyczny. Nowe techniki graficzne – akwaforta i mezzotinta zostały wprowadzone w wieku XVIII. Jednocześnie rozszerzył się znacznie repertuar zdobniczy o motywy roślinne, pejzaże, sceny rodzajowe.

W pracowniach grafików zaczęły coraz częściej powstawać ekslibrisy lekkie w kompozycji i subtelne w rysunku. Z kolei XIX wiek charakteryzuje się obniżeniem walorów estetycznych ekslibrisów, wykonywanych w nowych technikach: litografii i cynkografii, zdecydowanie mniej reprezentacyjnych niż poprzednie. Dopiero pod koniec tego stulecia zaczęło odradzać się zainteresowanie tą formą graficzną pod wpływem zbieractwa znaków książkowych. Z inicjatywy zbieraczy pojawiały się naukowe i popularne publikacje poświęcone ekslibrisom, ukazywały się specjalistyczne czasopisma, tworzyły się stowarzyszenia miłośników oraz kolekcjonerów. Organizowano już wówczas wystawy, aukcje, konkursy.

Jako znak graficzny ekslibris przeżył swój wielki renesans w początkach wieku XX, co wiązało się z nawrotem do klasycznych technik tj. drzeworytu, miedziorytu, akwaforty. Dla wielu grafików ekslibris stał się także jedyną formą wypowiedzi artystycznej. Od tego też czasu coraz wyraźniej ekslibris zaczął tracić swe użytkowe znaczenie jako znak własnościowy książki, stając się z czasem niemal wyłącznie obiektem kolekcjonerskim dla miłośników małej grafiki.

(oprac. na podstawie: Encyklopedia Wiedzy o Książce. Wrocław, 1971, ł. 653-656)

Zapraszamy również do zapoznania się z filmami: